Dirk Luijmes: Persquotes. TO
Wie het stuk al kende, kon de strijkers erbij dromen, maar
wie mist een orkest als grootmeester Dirk Luijmes zijn harmonium laat ademen?
De Volkskrant 16-09-2021 Column n.a.v. Parsifal III
‘Quando’ springt eruit vanwege
een krachtig spelende Luijmes, regelmatig zorgend voor vlammende frases.
www.nieuwenoten.nl
n.a.v. CD I speak your
name
Een knotsgek project, en wat mooi als het dan zó uitpakt.
Dirk Luijmes is toetsenist in de breedste zin van het woord, maar vooral de
eerste die je belt als je ensemble een harmonium nodig heeft. Hij maakte een
staal- en landkaart van twee eeuwen traporgelmuziek, verdeeld over vier cd’s,
geordend op regio. En zo laat hij de glorietijd van het harmonium herleven.
‘Luijmes volvoert deze odyssee met smaak, elegantie en grote behendigheid’,
schreef de plaatbespreker van dienst. ‘Uit alles blijkt zijn meesterschap over
dit unieke instrument. Broosheid met een grote kracht.’
De Volkskrant 23-12-2019. Harmonium Atlas Nummer 8 van de (40)
‘beste albums van 2019’
Omwille van de balans worden alle orkestmusici afgedekt
met plastic en krijgt solist Dirk Luijmes toch een klein beetje elektrische
versterking mee. In deze beperking toont zich de meester: het klavichord, broos
en bouwvallig van toon, roept floersige echo’s op uit
het ensemble, knort in de laagte, jengelt gevoelvol onder Luijmes’
vingervibrato en blijkt zelfs te kunnen rocken.
De Volkskrant ( vier sterren) 17-11-2019 n.a.v. Paddings
It ’s a loud world, door de
ereprijs met klavichordsolo door Dirk Luijmes
Als geen ander weet
kleurentovenaar Luijmes die [klankkleuren] eruit te halen…. Dirk Luijmes staat
garant voor weergaloze, fantasievolle vertolkingen, waarin hij voorgoed
afrekent met het gezapige imago van de oude psalmenpomp.
Trouw (4 sterren)
21-03-2019 n.a.v. Harmonium Atlas
Dirk Luijmes is de Harmoniumspeler des Vaderlands…. Maar
de belangrijkste reden om deze uitgave te bekronen met een tien is niet alleen
het unieke spel van Luijmes, maar zijn vermogen en doorzettingskracht om deze
eenmalige Harmonium Atlas te realiseren
Luister (10) april 2019 n.a.v. Harmonium Atlas
Luijmes volvoert deze odyssee met smaak, elegantie en
grote behendigheid. Uit alles blijkt zijn meesterschap over dit unieke
instrument, niet in de laatste plaats uit zijn praktisch geluidloze voetenwerk.
De Volkskrant ( 5 sterren) n.a.v. Harmonium Atlas 14-03-2019
Bewondering
oogstte vooral ook organist en harmoniumvirtuoos Dirk Luijmes, die tussen de
bedrijven door beurtelings bekwaam de toetsen van het kistorgel en het
klavecimbel beroerde.
De
Stentor 1-12-2014 Messiah, Händel
Deze avond werd een Frans drukwindharmonium bespeeld door
Dirk Luijmes, een meester op dit instrument. Samen met kamerkoor Studium Chorale en dirigent Hans
Leenders gaf Luijmes een indrukwekkende vertolking van dit aangrijpende en
kwetsbare werk.
Trouw 11-4-2014 Via Crucis Liszt
Orgelpark Amsterdam
Een muzikaal hoogtepunt was het samenspel van Thorwald Jorgensen op de ‘theremin’ en Dirk Luijmes op drukwindharmonium in het
Arioso uit Villa Lobos ‘Bachianas
Brasilieras’
Trouw 17-9-2012 Opening Bachfestival Dordrecht
Dans la veine de bonheur absolu, il y a aussi ce
moment rare: “Nos soirées” extrait
de Sur un sentier recouvert joué à l’harmonium par Dirk
Luijmes, sublime interlude avant l’Ave Maria et le Notre Père,
deux autres excellents moments
du CD.
Choc de la Classica, pril
2012 (CD Harmonia Mundi: Janacek Choral Works- Capella Amsterdam)
Ook het First harmonium concerto (2008) kent een
onalledaags solo-instrument; ontdaan van muffe stichtelijkheid figureert de
oer-Hollandse psalmenpomp in wervelende ostinato-figuren, dreinende marsmuziek
en grillig gemonteerde dans-abstracties
Klassieke Zaken 2010 (Padding: Three Concerti)
De nieuwste cd met muziek van Martijn Padding heeft de
werking van een verfrissend bad. De Three concerti die erop staan, bevatten een
energieke, ritmische kwaliteit (…) In het Eerste harmoniumconcert bedient Dirk
Luijmes het traporgel, sprookjesachtig vertellend en krachtig pulserend.
Telegraaf 6 nov 2010 (Padding: Three
Concerti)
De mandoline en het harmonium horen tot de muurbloempjes
van de klassieke muziek. Zielig maar waar: hun pinnige getokkel en vrome
geneuzel zet weinig componisten in vuur en vlam. Op een enkeling als Martijn
Padding na dan. De man bij wie een lelijk eendje altijd kan rekenen op een
willig oor, is voor Asko|Schönberg al een paar jaar
bezig met een rits soloconcerten. Daarbij doen de mandoline en het harmonium
gewoon mee. Sterker nog: na het beluisteren van Eight
Metal Strings en het First Harmonium Concerto vraag je je af waarom hun
geraffineerde eigenheid zo lang is genegeerd. Op elke hoek tovert Padding een
verrassing tevoorschijn, van droef glissando tot grootsteedse claxon.
Volkskrant 23 sept. 2010 (Padding: Three Concerti)
Het concert waarin
de Amerikaanse première klonk
van Martijn Paddings First Harmonium Concerto werd
door de recensent van The New York Times bestempeld als een ‘explosive display of virtuosity, imagination and
wit’.
A Dutch taste for extravagant
comedy, dry and otherwise, came in Martijn Padding’s First Harmonium Concerto.
Dirk Luijmes put the wheezy keyboard instrument through its paces in the
three-movement piece, huffing through Bachian finger
exercises and somber lines while surrounded by a
dizzy clamor enacted with breathtaking
economy and precision.
In the first movement a
synthesizer produced a junk-box ruckus worthy of Spike Jones. Percussion
effects redolent of gastrointestinal distress made the second movement sound
like the woozy aftermath of a bad Italian meal lubricated with too much cheap
red wine. A snare drum’s patter and exuberant trumpet whinnies enlivened a
perky finale; in one hurtling upward run Mr. Luijmes literally ran out of
keyboard.
New York Times 17 april 2010
De aria (…) mocht door zijn puurheid in het juwelenkistje
dankzij concertmeester Baudet, organist Luijmes en Engeltjes. (…) Luijmes
verdient een compliment voor zijn bijdragen!
De Stentor 10/12/2009
Grote componisten als Brahms componeerden graag met behulp
van het harmonium. Toch moesten er Nederlandse Muziekdagen aan te pas komen,
vooraleer deze ’psalmenpomp’ of ’hometrainer voor gereformeerden’ eindelijk een
solistische rol op het concertpodium te vervullen kreeg. En dit dankzij
componist Martijn Paddings ’First Harmonium Concerto’ Onder handen en voeten
van solist Dirk Luijmes sprankelde het instrument dermate, dat zelfs toevallig
aanwezige Amerikaanse toeristen er zondagochtend verrast de loftrompet over
staken.
Trouw 10/11/08, over Martijn Paddings First Harmonium
Concerto
En dan een echte wereldpremière: het First
harmoniumconcerto van Martijn Padding, uitgevoerd door niemand minder dan Dirk
Luijmes, die het harmonium beschreef als een uit de kluiten gewassen
hometrainer, wijzend op de fysieke inspanning die bij het bespelen van dit
instrument hoort.
Het stuk in drie delen begint met een vriendelijk motief dat zich constant
herhaalt, afgewisseld met een hoekig staccato-motief met veel grappige
effecten. Het slagwerk kan daarbij letterlijk en figuurlijk uitpakken met
toeters en bellen. Het tweede deel heeft een donkerder karakter en doet in de
verte aan Piazzolla denken. Het snelle laatste deel
opent met een huppelend motief, met veel verschillende kleuren voor het
harmonium. Een grappig, speels stuk, om echt vrolijk van te worden.
De Gelderlander 7/11/08
Het jaar is nog fris, maar deze uitgave verklaar ik alvast
tot wonderlijkste van 2007. Qua repertoire wel te verstaan. Bepaald geen
typische muziek voor de psalmenpomp, luister maar naar ‘Machina ex Deo’ van Roderik de Man. (…)
(Bespreking
Dutch airlines HVT mei 2007)
Dirk Luijmes is inmiddels de ongekroonde koning van het
hedendaags harmonium. De vermaledijde ‘psalmenpomp’ die zo lang in een verdacht
daglicht heeft gestaan als huiskamerinstrument van de laat-19de-eeuwse
en vroeg-20ste-eeuwse christelijke soberheid, blijkt ontdaan van
zijn functie als trage psalmenbegeleider een instrument met een uitgesproken
eigen klank.(…) Dat Luijmes alles met groot plezier en autoriteit voor het
voetlicht brengt, spreekt voor zich.
(Bespreking Dutch airlines
Luister april 2007; uitvoering: 9).
Een ‘Halleluja-commode’ heette het in de volksmond, en dat
is zeker niet de onvriendelijkste bijnaam voor het harmonium. Dirk Luijmes
rehabiliteert het instrument op zijn cd (..) Het is hoe dan ook een verrassing:
Luijmes’ Mustel-harmoniums hebben niets amechtigs, maar juist een krachtig geluid met een alerte
attaque en een mooie ‘precense’ (…) De grondtoon van
de cd is er een van wrangzoete, maar grandioze weemoed.
(Bespreking Dutch airlines De
Volkskrant april 2007, 4 sterren).
Grappig dat Dirk Luijmes, bespeler van het harmonium, zijn
interessante toelichting bij zijn interessante cd met harmoniummuziek van
Alphons Diepenbrocks Ave Maria tot Machina ex Deo van
Roderik de Man, begint met een grondige verkenning
van al het lelijks dat er in de loop der jaren over de psalmenpomp, de
Halleluja-commode of de cirkelzaag des geloofs is
geschreven. (…) Op zijn cd rekent Luijmes trouwens voorgoed met dat vooroordeel
af. Daar zorgt de prachtige muziek van Louis Andriessen(Remembering
that sarabande...), Cor Kint (Douleur,
voor harmonium en viool) of Diepenbrock wel voor. Het instrument neemt bij
Luijmes de gedaante aan van een klein orgel, of een enorme accordeon, waarbij
niet alleen de rijkdom aan kleuren maar ook de onverwachte dynamische
reikwijdte opvalt.
(Bespreking Dutch airlines Het
Parool 6 maart 2007).
De live uitvoering van de opzwepende ritmes van de Sacre op het Marcussenorgel is prachtig (…) (AD Utrechts
Nieuwsblad 24 april 2007). Een spannende orgeluitvoering van Stravinsky’s Le Sacre du printemps (…)
(NRC Handelsblad 28 april 2007) N.a.v. optreden in
Springdance Festival 2007 in een vierhandige bewerking van Stravinsky’s Sacre samen met Berry van Berkum)
De drie instrumentalisten (Leo van Doeselaar
bespeelt een Pleyel-piano uit 1858 en Wyneke Jordans een Pleyel uit
1869, terwijl Dirk Luijmes zich aan een kunstharmonium van Mustel uit 1878
heeft gezet) zijn ideale begeleiders, die de kleuringsmogelijkheden van hun
instrument maximaal benutten om afwisselend te schitteren en samen te smelten
met de solistische en de koorpartijen. Van het wijd en zijd bekende pianoduo
Van Doeselaar/Jordans wisten we dat allang, maar althans voor mij was Luijmes
op harmonium hier toch een grote verrassing. Mogelijk heeft u ook op ander
terrein van hem gehoord, want hij is ook musicoloog en publicist. De
opnamekwaliteit is subliem en daarmee een bijzonder sieraad dat perfect past
bij de kwaliteit van de uitvoering.
www.audio.music.nl juli 2006 (N.a.v. Rossini-cd)
Het Nederlandse, maar vooral in het buitenland befaamde
vocaal ensemble Quink is voor de gelegenheid
uitgebreid van vijf naar acht stemmen (…) Zij slagen er perfect in de balans te
vinden tussen virtuositeit en lichtheid, essentieel bij deze muziek. Pianoduo
Leo van Doeslaar en Wyneke Jordans speelt op twee
authentieke Pleyelvleugels. Daar komt vaak prachtig
het door Dirk Luijmes bespeelde Victor Mustel kunstharmonium doorheen, met
dramatisch effect. Een mooi oud, waterig geluid, dat heel authentiek overkomt.
Hifi.nl 27 juli
2006 (N.a.v. Rossini-cd)
De instrumentale partijen worden door Het Gelders Orkest
(HGO) vlekkeloos en zorgvuldig uitgevoerd. Lof voor de blazers, maar ook voor
de beide soloviolisten, de cellist van het continuo, de gambist
en de organisten. Hun grote betrokkenheid richt zich ook op details. Zo laat
Dirk Luijmes zijn orgeltoon even hangen bij de passage waarin verhaald wordt
dat Judas zich gaat ophangen.
De Gelderlander 13 april 2006
De sterkste kant vormt ondertussen de begeleiding. Leo van
Doeselaar en Wyneke Jordans
bespelen Pleyelvleugels uit 1858 en 1869 en leveren
vakwerk af. Net als Dirk Luijmes die uit het kunstharmonium Victor Mustel
(1878) beurtelings de knorrigste en zoetste klanken haalt.
De Gelderlander juni 2006
Het harmonium geeft altijd een bijzondere sfeer aan deze
‘kleine mis’. Dirk Luijmes bespeelde dit klankvolle instrument met verve. In
het dromerige ‘Recueillement’ kwam het instrument nog
eens extra tot zijn recht.
Gooi en Eemlander 28 november
2005
De onnavolgbare wijze waarop Dirk Luijmes met zijn
harmonium de dramatiek van deze stukken in de muziek wist weer te geven is
nauwelijks in woorden uit te drukken. De kwalificaties muzikaal gevoel en
virtuositeit komen het dichtst in de buurt.
De Stentor 6-05-2005
Het Ave Verum en het Panis Angelicus werden respectievelijk door vrouwenkoor en
mannenkoor vertolkt. Een heldere strakke toon met als begeleiding het eigene
van het harmonium, voortreffelijk bespeeld door Dirk Luijmes.
Tubantia 7 mei 2005
…Gesteund door de immer betrouwbare organist Dirk Luijmes
en het geroutineerde Nationaal Philharmonisch
Orkest….
De Gelderlander 20 dec. 2004
…Een schoonheid van muziek en zang die men vast wil
houden. Genoemd mag ook worden de naam van organist Dirk Luijmes, een
harmoniumspecialist, die onmiskenbaar aanwezig is en met de (…) professionele
musici van dit orkest garant staat voor kwaliteit.’
Urkerland dec. 2004
Van der Heijden en Luijmes zijn begenadigde musici.
Virtuoos raffinement ging bij beiden gepaard met een voordracht vol expressie
en dramatiek. En zo kwam een specifieke stijlperiode tot leven. De liederen van
Reichardt, Zelter en Van
Beethoven waren melodisch en harmonisch het meest toegankelijk, het prachtige,
onopgesmukte stemgeluid van Van der Heijden werd
ondersteund door Luijmes’ gevoelvolle spel.
Deventer Dagblad 1 december 2004
‘Der Wunsch Franz Liszts, seine
"Via Crucis" im liturgischen Rahmen zu manifestieren, erfüllte sich
zu seinen Lebzeiten nicht, obwohl das 1878 vollendete Werk, für seinen Schöpfer
eher atypisch, von demutsvoller Schlichtheit und Innigkeit durchwirkt ist. Das
Festival "Psalm" folgte am Karfreitag in der Franziskanerkirche des
Komponisten Vorstellung, mit einem Harmonium - an Stelle der überlieferten
Versionen für Orgel und Klavier - mystische Augenblicke zu schaffen. Der
meisterhafte Einsatz von Dirk Luijmes auf einer Instrumenten-Rarität war somit
künstlerischer Mittelpunkt der abendlichen Stunde.’
Kleine Zeitung Graz (13 april
2004)
Ronduit magisch was het harmonium-intermezzo Preludio Religioso gespeeld door
Dirk Luijmes. Hij had Rossini in ieder geval gevonden.
De Gelderlander 20 januari 2003
Met de opkomst van de televisie en de neergang van het
kerkbezoek verdween de psalmenpomp uit de Nederlandse huiskamer. Dat zal de
meeste mensen een zorg zijn, maar Dirk Luijmes denkt daar anders over (…) Het
is verbluffend wat Luijmes er allemaal uit te voorschijn weet te toveren (…)
Lang leve het harmonium!
(Bespreking (Awfully) Nice
family in Luister, januari 2002; Uitvoering 9 – Opname 9.