Dirk Luijmes: Persquotes. TO

Wie het stuk al kende, kon de strijkers erbij dromen, maar wie mist een orkest als grootmeester Dirk Luijmes zijn harmonium laat ademen?

De Volkskrant 16-09-2021 Column n.a.v. Parsifal III

‘Quando’ springt eruit vanwege een krachtig spelende Luijmes, regelmatig zorgend voor vlammende frases.

www.nieuwenoten.nl n.a.v. CD I speak your name

Een knotsgek project, en wat mooi als het dan zó uitpakt. Dirk Luijmes is toetsenist in de breedste zin van het woord, maar vooral de eerste die je belt als je ensemble een harmonium nodig heeft. Hij maakte een staal- en landkaart van twee eeuwen traporgelmuziek, verdeeld over vier cd’s, geordend op regio. En zo laat hij de glorietijd van het harmonium herleven. ‘Luijmes volvoert deze odyssee met smaak, elegantie en grote behendigheid’, schreef de plaatbespreker van dienst. ‘Uit alles blijkt zijn meesterschap over dit unieke instrument. Broosheid met een grote kracht.’

De Volkskrant 23-12-2019. Harmonium Atlas Nummer 8 van de (40) ‘beste albums van 2019’

Omwille van de balans worden alle orkestmusici afgedekt met plastic en krijgt solist Dirk Luijmes toch een klein beetje elektrische versterking mee. In deze beperking toont zich de meester: het klavichord, broos en bouwvallig van toon, roept floersige echo’s op uit het ensemble, knort in de laagte, jengelt gevoelvol onder Luijmes’ vingervibrato en blijkt zelfs te kunnen rocken.

De Volkskrant ( vier sterren) 17-11-2019 n.a.v. Paddings It ’s a loud world, door de ereprijs met klavichordsolo door Dirk Luijmes

Als geen ander weet kleurentovenaar Luijmes die [klankkleuren] eruit te halen…. Dirk Luijmes staat garant voor weergaloze, fantasievolle vertolkingen, waarin hij voorgoed afrekent met het gezapige imago van de oude psalmenpomp.

Trouw (4 sterren) 21-03-2019 n.a.v. Harmonium Atlas

Dirk Luijmes is de Harmoniumspeler des Vaderlands…. Maar de belangrijkste reden om deze uitgave te bekronen met een tien is niet alleen het unieke spel van Luijmes, maar zijn vermogen en doorzettingskracht om deze eenmalige Harmonium Atlas te realiseren

Luister (10) april 2019 n.a.v. Harmonium Atlas

Luijmes volvoert deze odyssee met smaak, elegantie en grote behendigheid. Uit alles blijkt zijn meesterschap over dit unieke instrument, niet in de laatste plaats uit zijn praktisch geluidloze voetenwerk.

De Volkskrant ( 5 sterren) n.a.v. Harmonium Atlas 14-03-2019

Bewondering oogstte vooral ook organist en harmoniumvirtuoos Dirk Luijmes, die tussen de bedrijven door beurtelings bekwaam de toetsen van het kistorgel en het klavecimbel beroerde.

De Stentor 1-12-2014 Messiah, Händel

Deze avond werd een Frans drukwindharmonium bespeeld door Dirk Luijmes, een meester op dit instrument. Samen met kamerkoor Studium Chorale en dirigent Hans Leenders gaf Luijmes een indrukwekkende vertolking van dit aangrijpende en kwetsbare werk.

Trouw 11-4-2014 Via Crucis Liszt Orgelpark Amsterdam

Een muzikaal hoogtepunt was het samenspel van Thorwald Jorgensen op de ‘theremin’ en Dirk Luijmes op drukwindharmonium in het Arioso uit Villa Lobos ‘Bachianas Brasilieras’

Trouw 17-9-2012 Opening Bachfestival Dordrecht

Dans la veine de bonheur absolu, il y a aussi ce moment rare: “Nos soirées” extrait de Sur un sentier recouvert joué à l’harmonium par Dirk Luijmes, sublime interlude avant l’Ave Maria et le Notre Père, deux autres excellents moments du CD.

Choc de la Classica, pril 2012 (CD Harmonia Mundi: Janacek Choral Works- Capella Amsterdam)

Ook het First harmonium concerto (2008) kent een onalledaags solo-instrument; ontdaan van muffe stichtelijkheid figureert de oer-Hollandse psalmenpomp in wervelende ostinato-figuren, dreinende marsmuziek en grillig gemonteerde dans-abstracties

Klassieke Zaken 2010 (Padding: Three Concerti)

De nieuwste cd met muziek van Martijn Padding heeft de werking van een verfrissend bad. De Three concerti die erop staan, bevatten een energieke, ritmische kwaliteit (…) In het Eerste harmoniumconcert bedient Dirk Luijmes het traporgel, sprookjesachtig vertellend en krachtig pulserend.

Telegraaf 6 nov 2010 (Padding: Three Concerti)

De mandoline en het harmonium horen tot de muurbloempjes van de klassieke muziek. Zielig maar waar: hun pinnige getokkel en vrome geneuzel zet weinig componisten in vuur en vlam. Op een enkeling als Martijn Padding na dan. De man bij wie een lelijk eendje altijd kan rekenen op een willig oor, is voor Asko|Schönberg al een paar jaar bezig met een rits soloconcerten. Daarbij doen de mandoline en het harmonium gewoon mee. Sterker nog: na het beluisteren van Eight Metal Strings en het First Harmonium Concerto vraag je je af waarom hun geraffineerde eigenheid zo lang is genegeerd. Op elke hoek tovert Padding een verrassing tevoorschijn, van droef glissando tot grootsteedse claxon.

Volkskrant 23 sept. 2010 (Padding: Three Concerti)

Het concert waarin de Amerikaanse première klonk van Martijn Paddings First Harmonium Concerto werd door de recensent van The New York Times bestempeld als een ‘explosive display of virtuosity, imagination and wit’.

A Dutch taste for extravagant comedy, dry and otherwise, came in Martijn Padding’s First Harmonium Concerto. Dirk Luijmes put the wheezy keyboard instrument through its paces in the three-movement piece, huffing through Bachian finger exercises and somber lines while surrounded by a dizzy clamor enacted with breathtaking economy and precision.

In the first movement a synthesizer produced a junk-box ruckus worthy of Spike Jones. Percussion effects redolent of gastrointestinal distress made the second movement sound like the woozy aftermath of a bad Italian meal lubricated with too much cheap red wine. A snare drum’s patter and exuberant trumpet whinnies enlivened a perky finale; in one hurtling upward run Mr. Luijmes literally ran out of keyboard.

New York Times 17 april 2010

De aria (…) mocht door zijn puurheid in het juwelenkistje dankzij concertmeester Baudet, organist Luijmes en Engeltjes. (…) Luijmes verdient een compliment voor zijn bijdragen!

De Stentor 10/12/2009

Grote componisten als Brahms componeerden graag met behulp van het harmonium. Toch moesten er Nederlandse Muziekdagen aan te pas komen, vooraleer deze ’psalmenpomp’ of ’hometrainer voor gereformeerden’ eindelijk een solistische rol op het concertpodium te vervullen kreeg. En dit dankzij componist Martijn Paddings ’First Harmonium Concerto’ Onder handen en voeten van solist Dirk Luijmes sprankelde het instrument dermate, dat zelfs toevallig aanwezige Amerikaanse toeristen er zondagochtend verrast de loftrompet over staken.

Trouw 10/11/08, over Martijn Paddings First Harmonium Concerto

En dan een echte wereldpremière: het First harmoniumconcerto van Martijn Padding, uitgevoerd door niemand minder dan Dirk Luijmes, die het harmonium beschreef als een uit de kluiten gewassen hometrainer, wijzend op de fysieke inspanning die bij het bespelen van dit instrument hoort.

Het stuk in drie delen begint met een vriendelijk motief dat zich constant herhaalt, afgewisseld met een hoekig staccato-motief met veel grappige effecten. Het slagwerk kan daarbij letterlijk en figuurlijk uitpakken met toeters en bellen. Het tweede deel heeft een donkerder karakter en doet in de verte aan Piazzolla denken. Het snelle laatste deel opent met een huppelend motief, met veel verschillende kleuren voor het harmonium. Een grappig, speels stuk, om echt vrolijk van te worden.

De Gelderlander 7/11/08

Het jaar is nog fris, maar deze uitgave verklaar ik alvast tot wonderlijkste van 2007. Qua repertoire wel te verstaan. Bepaald geen typische muziek voor de psalmenpomp, luister maar naar ‘Machina ex Deo’ van Roderik de Man. (…)

(Bespreking Dutch airlines HVT mei 2007)

Dirk Luijmes is inmiddels de ongekroonde koning van het hedendaags harmonium. De vermaledijde ‘psalmenpomp’ die zo lang in een verdacht daglicht heeft gestaan als huiskamerinstrument van de laat-19^de-eeuwse en vroeg-20^ste-eeuwse christelijke soberheid, blijkt ontdaan van zijn functie als trage psalmenbegeleider een instrument met een uitgesproken eigen klank.(…) Dat Luijmes alles met groot plezier en autoriteit voor het voetlicht brengt, spreekt voor zich.

(Bespreking Dutch airlines Luister april 2007; uitvoering: 9).

Een ‘Halleluja-commode’ heette het in de volksmond, en dat is zeker niet de onvriendelijkste bijnaam voor het harmonium. Dirk Luijmes rehabiliteert het instrument op zijn cd (..) Het is hoe dan ook een verrassing: Luijmes’ Mustel-harmoniums hebben niets amechtigs, maar juist een krachtig geluid met een alerte attaque en een mooie ‘precense’ (…) De grondtoon van de cd is er een van wrangzoete, maar grandioze weemoed.

(Bespreking Dutch airlines De Volkskrant april 2007, 4 sterren).

Grappig dat Dirk Luijmes, bespeler van het harmonium, zijn interessante toelichting bij zijn interessante cd met harmoniummuziek van Alphons Diepenbrocks Ave Maria tot Machina ex Deo van Roderik de Man, begint met een grondige verkenning van al het lelijks dat er in de loop der jaren over de psalmenpomp, de Halleluja-commode of de cirkelzaag des geloofs is geschreven. (…) Op zijn cd rekent Luijmes trouwens voorgoed met dat vooroordeel af. Daar zorgt de prachtige muziek van Louis Andriessen(Remembering that sarabande...), Cor Kint (Douleur, voor harmonium en viool) of Diepenbrock wel voor. Het instrument neemt bij Luijmes de gedaante aan van een klein orgel, of een enorme accordeon, waarbij niet alleen de rijkdom aan kleuren maar ook de onverwachte dynamische reikwijdte opvalt.

(Bespreking Dutch airlines Het Parool 6 maart 2007).

De live uitvoering van de opzwepende ritmes van de Sacre op het Marcussenorgel is prachtig (…) (AD Utrechts Nieuwsblad 24 april 2007). Een spannende orgeluitvoering van Stravinsky’s Le Sacre du printemps (…)

(NRC Handelsblad 28 april 2007) N.a.v. optreden in Springdance Festival 2007 in een vierhandige bewerking van Stravinsky’s Sacre samen met Berry van Berkum)

De drie instrumentalisten (Leo van Doeselaar bespeelt een Pleyel-piano uit 1858 en Wyneke Jordans een Pleyel uit 1869, terwijl Dirk Luijmes zich aan een kunstharmonium van Mustel uit 1878 heeft gezet) zijn ideale begeleiders, die de kleuringsmogelijkheden van hun instrument maximaal benutten om afwisselend te schitteren en samen te smelten met de solistische en de koorpartijen. Van het wijd en zijd bekende pianoduo Van Doeselaar/Jordans wisten we dat allang, maar althans voor mij was Luijmes op harmonium hier toch een grote verrassing. Mogelijk heeft u ook op ander terrein van hem gehoord, want hij is ook musicoloog en publicist. De opnamekwaliteit is subliem en daarmee een bijzonder sieraad dat perfect past bij de kwaliteit van de uitvoering.

www.audio.music.nl juli 2006 (N.a.v. Rossini-cd)

Het Nederlandse, maar vooral in het buitenland befaamde vocaal ensemble Quink is voor de gelegenheid uitgebreid van vijf naar acht stemmen (…) Zij slagen er perfect in de balans te vinden tussen virtuositeit en lichtheid, essentieel bij deze muziek. Pianoduo Leo van Doeslaar en Wyneke Jordans speelt op twee authentieke Pleyelvleugels. Daar komt vaak prachtig het door Dirk Luijmes bespeelde Victor Mustel kunstharmonium doorheen, met dramatisch effect. Een mooi oud, waterig geluid, dat heel authentiek overkomt.

Hifi.nl 27 juli 2006 (N.a.v. Rossini-cd)

De instrumentale partijen worden door Het Gelders Orkest (HGO) vlekkeloos en zorgvuldig uitgevoerd. Lof voor de blazers, maar ook voor de beide soloviolisten, de cellist van het continuo, de gambist en de organisten. Hun grote betrokkenheid richt zich ook op details. Zo laat Dirk Luijmes zijn orgeltoon even hangen bij de passage waarin verhaald wordt dat Judas zich gaat ophangen.

De Gelderlander 13 april 2006

De sterkste kant vormt ondertussen de begeleiding. Leo van Doeselaar en Wyneke Jordans bespelen Pleyelvleugels uit 1858 en 1869 en leveren vakwerk af. Net als Dirk Luijmes die uit het kunstharmonium Victor Mustel (1878) beurtelings de knorrigste en zoetste klanken haalt.

De Gelderlander juni 2006

Het harmonium geeft altijd een bijzondere sfeer aan deze ‘kleine mis’. Dirk Luijmes bespeelde dit klankvolle instrument met verve. In het dromerige ‘Recueillement’ kwam het instrument nog eens extra tot zijn recht.

Gooi en Eemlander 28 november 2005

De onnavolgbare wijze waarop Dirk Luijmes met zijn harmonium de dramatiek van deze stukken in de muziek wist weer te geven is nauwelijks in woorden uit te drukken. De kwalificaties muzikaal gevoel en virtuositeit komen het dichtst in de buurt.

De Stentor 6-05-2005

Het Ave Verum en het Panis Angelicus werden respectievelijk door vrouwenkoor en mannenkoor vertolkt. Een heldere strakke toon met als begeleiding het eigene van het harmonium, voortreffelijk bespeeld door Dirk Luijmes.

Tubantia 7 mei 2005

…Gesteund door de immer betrouwbare organist Dirk Luijmes en het geroutineerde Nationaal Philharmonisch Orkest….

De Gelderlander 20 dec. 2004

…Een schoonheid van muziek en zang die men vast wil houden. Genoemd mag ook worden de naam van organist Dirk Luijmes, een harmoniumspecialist, die onmiskenbaar aanwezig is en met de (…) professionele musici van dit orkest garant staat voor kwaliteit.’

Urkerland dec. 2004

Van der Heijden en Luijmes zijn begenadigde musici. Virtuoos raffinement ging bij beiden gepaard met een voordracht vol expressie en dramatiek. En zo kwam een specifieke stijlperiode tot leven. De liederen van Reichardt, Zelter en Van Beethoven waren melodisch en harmonisch het meest toegankelijk, het prachtige, onopgesmukte stemgeluid van Van der Heijden werd ondersteund door Luijmes’ gevoelvolle spel.

Deventer Dagblad 1 december 2004

‘Der Wunsch Franz Liszts, seine "Via Crucis" im liturgischen Rahmen zu manifestieren, erfüllte sich zu seinen Lebzeiten nicht, obwohl das 1878 vollendete Werk, für seinen Schöpfer eher atypisch, von demutsvoller Schlichtheit und Innigkeit durchwirkt ist. Das Festival "Psalm" folgte am Karfreitag in der Franziskanerkirche des Komponisten Vorstellung, mit einem Harmonium - an Stelle der überlieferten Versionen für Orgel und Klavier - mystische Augenblicke zu schaffen. Der meisterhafte Einsatz von Dirk Luijmes auf einer Instrumenten-Rarität war somit künstlerischer Mittelpunkt der abendlichen Stunde.’

Kleine Zeitung Graz (13 april 2004)

Ronduit magisch was het harmonium-intermezzo Preludio Religioso gespeeld door Dirk Luijmes. Hij had Rossini in ieder geval gevonden.

De Gelderlander 20 januari 2003

Met de opkomst van de televisie en de neergang van het kerkbezoek verdween de psalmenpomp uit de Nederlandse huiskamer. Dat zal de meeste mensen een zorg zijn, maar Dirk Luijmes denkt daar anders over (…) Het is verbluffend wat Luijmes er allemaal uit te voorschijn weet te toveren (…) Lang leve het harmonium!

(Bespreking (Awfully) Nice family in Luister, januari 2002; Uitvoering 9 – Opname 9.